Al heel lang heeft de derde zondag van de advent zijn eigen naam. Het is de zondag van Gaudete. Gaudete, dit zijn de beginwoorden van de Latijnse intredezang, het introïtus. Gaudete, dit Latijnse woord betekent: “wees verheugd, wees blij.” Het zijn woorden ontleend aan de brief van de apostel Paulus aan de christenen van Filippi, een van zijn eerste Europese missies.
“Wees blij”, dit zegt Paulus eveneens tot de christenen van Thessalonica. Het is de oudste bekende brief van Paulus. Op de derde Adventszondag van het leesjaar B horen we zijn oproep in deze brief om blij te zijn en ons te verheugen.
Jesaja, de profeet van de advent, zet ons op het spoor van de vreugde (Jes.61,1-11). Hij verwijst naar een gezant van de Heer, die zal komen en op wie de geest zal rusten. Zijn komst zet de ballingen tot wie Jesaja zich richt aan om blij te zijn. Die tekst van Jesaja geeft later aan Jezus stof voor zijn programmarede in de synagoog van Nazareth. Wanneer in vervulling gaat, wat van deze gezalfde wordt gezegd, hebben we alle redenen om blij te zijn. Wanneer armen de blijde boodschap horen, zieken genezing vinden, gebroken harten getroost worden, gevangenen vrijkomen, is er vreugde. Vreugde is een antwoord. Ze is een reactie op wat goed is, schoon en waar.
Zingen met Maria
Op deze zondag is de tussenzang het loflied van Maria, de moeder van Jezus, die hem gedragen heeft en die hem zal baren. Zij zingt haar Magnificat, een lied van lof, dank en vreugde. Het Magnificat is ontstaan tijdens haar advent. Het is een lied dat wij kunnen zingen als er blijdschap is in ons hart en als we goede dingen zien gebeuren. De engel Gabriël begroette Maria met de woorden: “Verheug u, Begenadigde, de Heer is met u” (Lc. 1, 28). “De Maagd Maria helpt ons om de pas naar Bethlehem te versnellen om het Kind te ontmoeten dat voor ons geboren is, voor de redding en de vreugde van alle mensen” (Paus Franciscus).
Johannes de Doper moet zich verantwoorden tegenover de onderzoekscommissie die vanuit Jerusalem naar hem gezonden werd. Hij brengt de boodschap dat de Messias reeds onder ons is. De vreugde van Johannes is dat hij naar Jezus mag wijzen en hem aanduiden. Zoals Johannes zijn christenen blij wanneer ze mensen ontmoeten die van Jezus houden en deze vreugde met anderen kunnen en mogen delen.
Jezus is onze vreugde
De advent, de tijd van het uitzien naar Christus, is al een blije tijd. Hoeveel te meer is er vreugde wanneer de Heer gekomen is! Zijn boodschap is een goede en blijde boodschap, maar ze is veeleisend. Hij zelf heeft weerstand ondervonden. Hij heeft geweend wanneer mensen hem afwijzen, maar hij mocht zich toch verheugen over het onthaal bij kleinen en eenvoudigen (Lc. 10,21). Hij werd gevangen genomen in Jeruzalem, hij stierf aan het kruis. Maar hij werd door zijn Vader verheven en verheerlijkt. Het is vooral omdat Christus verrezen is en zijn Geest zendt, dat hij bron van vreugde is (Joh. 20,21).
Zijn we blij? In de dagelijkse berichten die de media aanbrengen, steekt niet zoveel dat ons tot blijheid aanzet, al wordt er veel gedaan om plezier, genot en vermaak aan te bieden.
Wij danken Christus wanneer we zijn liefde mogen ervaren. Hij is de kostbare parel. Wie deze schat, verborgen in de aarde, ontdekt en verwerft, trekt op vol vreugde (Mt. 13, 44-45).
Vreugde en dankbaarheid
“De openbaring van God als Schepper en Zaligmaker is voor de mens een reden tot uitbundige vreugde”(Pastoraal Bijbels woordenboek bij het woord vreugde);
Ons bestaan is een gave en een opgave. Daarin ligt al voor elke mens een reden om blij te zijn. In een Tv-uitzending zei pater Van Hecke, de abt van Orval: De grote vraag aan het eind van het leven is voor iedereen fundamenteel dezelfde, of je nu gelovig bent of niet: “Heb ik bemind en ben ik bemind geworden? Dat is de essentie van het leven.” Wie zich bemind mag weten en aanvaard is, heeft veel redenen om tevreden en blij te zijn.
Wij kunnen niemand dwingen om blij te zijn. Kan een pessimist optimist worden? We kunnen onze blik wel eens van richting veranderen. Niet altijd met de hoofd naar de grond, niet altijd op het zelfde kijken. Zie eens om je heen, verhef je hoofd. Altijd is er een straaltje of streepje licht te zien!
De dynamiek van de vreugde
Lucas brengt in het kindsheidsevangelie een verhaal met veel vreugde. Het is de vreugde om het kind geboren in de stad van David.
In zijn boek over de Handelingen van de apostelen onderstreept Lucas de vreugde, die er is van bij het begin van de kerk te Jeruzalem. “Dagelijks bezochten ze trouw en eensgezind de tempel, braken het brood in een of ander huis, genoten samen hun voedsel in blijdschap en eenvoud van hart, loofden God en stonden bij het hele volk in de gunst. En elke dag bracht de Heer er meer bijeen die gered zouden worden” (Hnd. 1, 46-47).
Hij geeft een ideaal beeld, waaraan een kerk van zondaars in het verleden en het heden niet altijd beantwoordt. En toch is het in deze kerk dat door de liturgie, de verkondiging en de diaconie Jezus aanwezig is. Wees blij wanneer we samen de grote daden van de Heer mogen vieren. Wees blij wanneer zijn woord het hart van mensen bereikt. Wees blij om en werk mee aan de dienst aan de wereld, aan de armen, wees blij om de inzet rond Welzijnszorg.
Jezus blijft ons zijn Geest zenden. “De Kerk is geen toevluchtsoord voor trieste mensen. De Kerk is het huis van de vreugde! Zij die bedroefd zijn vinden in haar de vreugde, vinden in haar de ware vreugde!” (Paus Franciscus). Wij zijn weinig gediend met triestige heiligen en evenmin met degenen die na elke zin een alleluia uitroepen.
De vreugde is een van de vruchten van de Geest (Gal. 5,22). Zij is een kwaliteitslabel van een christen. De christelijke vreugde is de dank om de aanwezigheid van God in de schepping, in het leven van Jezus, in de kerk en in elk mensenhart.
De vreugde, als vrucht van de Geest, schept een dynamiek. Dit heeft paus Franciscus sterk in het licht gesteld door zijn brief over de vreugde van het evangelie. Deze brief dateert uit de eerste maanden van zijn pontificaat. Hij begint aldus: “De Vreugde van het Evangelie vervult het hart en het hele leven van hen die Jezus ontmoeten. Zij die zich laten redden door Hem, worden bevrijd van de zonde, het verdriet, de innerlijke leegte, het isolement. Met Jezus Christus wordt de vreugde altijd geboren en herboren.”
In zijn exhortatie nodigt paus Franciscus de christengelovigen uit tot een nieuwe fase in de evangelisatie die door deze vreugde wordt gekenmerkt. Hij wil daarmee wegen wijzen voor de tocht van de Kerk in de komende jaren.